حسین آخانی، گیاه‌شناس و استاد دانشگاه میگوید:
تابستان ۹۶ باز هم سفید بالک‌ها طغیان می‌کنند
براساس مستنداتی سفید بالک ها به‌علت ورود یک گیاه خارجی به داخل کشور شایع شده است.
به گزارش گروه خبر ی برنا در استان تهران، نخستین‌بارقه‌های گرمای تابستانی، هوای تهران را از مگس‌های‌ریزی پر می‌کند که سفیدبالک خوانده می‌شوند. هرگونه سخن گفتن هنگام راه رفتن یا نفس کشیدن عمیقی به بلعیدن این حشره‌ها منجر می‌شود و حتی در فضاهای بسته‌ای مانند اتوبوس نیز مجاری تنفسی از دست سفید بالک‌ها در امان نیست.
برای رفع این معضل چند ساله، دستگاه‌های متولی مانند محیط زیست و شهرداری چه اقداماتی انجام داده‌اند؟ آیا مشخص شده است این حشره‌ها از کجا آمده‌اند و برای خلاص شدن از آن‌ها چه باید کرد؟
حسین آخانی، گیاه‌شناس و استاد دانشگاه، در این خصوص میگوید، طبق اعلام نظر همکاران حشره‌شناس هنوز مشخص نشده و نمی‌دانیم که آیا مگس سفید یک گونه بومی است یا غیربومی، اما براساس مستنداتی این حشره به‌علت ورود یک گیاه خارجی به داخل کشور شایع شده است.
وی با بیان این‌که شهرداری درختان توت را در دوره‌ای گسترش داد، عنوان کرده است: اگر در مدیریت فضای سبز شهری نگاه چند جانبه نداشته و هرگونه خارجی را بدون مطالعه علمی وارد کنیم، شاهد اتفاقاتی نظیر طغیان مگس‌های سفید خواهیم بود.
علیرضا نادری، حشره‌شناس و کارشناس محیط زیست، نیز میگوید دقیقاً نمی‌دانیم واردات چه گیاهی به طغیان سفیدبالک‌ها منجر شده است؛ اما نگاهی به تجربه آسیای جنوب شرقی نشان می‌دهد یکی از زیستگاه‌های آن‌ها درخت توت است.با این حال ما در جنوب ایران نیز شاهدیم سفیدبالک‌ها روی مرکبات مسکن می‌گزینند.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت این حشره میزبان واحدی نداشته؛ اما در ایران به توت و مرکبات علاقه‌مندی بیش‌تری نشان می‌دهد. در تهران نیز شاهدیم تمام گونه‌های گیاهی به جز سوزنی‌برگ‌ها میزبان سفیدبالک‌ها هستند.
وی درباره منشأ ورود اینگونه به تهران گفت: تاکنون تحقیق مشخصی روی منشأ ورود سفیدبالک‌ها انجام نشده و مشخص نیست شهرداری، جهاد کشاورزی یا اشخاص خصوصی آن را وارد کرده باشند. اینگونه با کاشته شدن یک گیاه می‌تواند به تهران ورود کرده باشد و پس از مدتی این تعداد کم و انگشت‌شمار در غیاب دشمن طبیعی و شرایط اکولوژیک مناسب به بحران تبدیل شده‌اند.
این حشره‌شناس تنها راه مقابله با این حشره را زمستان سرد و یخبندان طولانی دانست و عنوان کرد: تنها در این حالت است که امکان نابودی سفیدبالک‌ها وجود دارد؛ اما متاسفانه طی سال‌های اخیر گرمای هوا در زمستان این گزینه را نیز منتفی کرده است.
نادری افزود: شهرداری از مقاوم‌سازی درختان به عنوان گزینه مقابله با سفیدبالک‌ها نام می‌برد. با این حال این اقدام در تهران عملی نیست. تنها کافی است یک درخت توت در خانه متروکه‌ای در تهران وجود داشته باشد که نتوان گزینه مقاوم‌سازی را در مقابل آن به کار برد، همین یک درخت می‌تواند کل پروژه را با چالش مواجه کند.
این کارشناس حشرات در این باره که آیا با اختصاص بودجه می‌توان به راه‌حل عملی برای مقابله با اینگونه رسید، گفت: جدا از بودجه‌ریزی به عزم جدی در کشور برای مقابله با سفیدبالک‌ها نیازمندیم. متاسفانه تا زمانی که یک مشکل به مرحله بحران نرسد مسئولان به آن توجه نمی‌کنند. در حال حاضر سازمان‌های دولتی و غیردولتی به کرات درباره این حشره صحبت می‌کنند؛ اما عزم و کارگروه جدی برای آن شکل نگرفته است. فقدان بودجه و فعالیت‌های تحقیقاتی نیز سبب شده است شهروندان هر ساله با این پدیده درگیر باشند.
درباره جلوگیری از تلفات جاده‌ای یوز شاهد بودیم مسئولان پروژه ضمن مقایسه تجربه‌های سایر کشورها و گفت‌وگو با کارشناسان برجسته حیات وحش در جهان و فعالیت‌های تحقیقاتی، به گزینه زیرگذر رسیدند. آیا درباره سفیدبالک‌ها به عنوان پدیده‌ای که بیش از 10 میلیون نفر را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد، امکان تبادل تجربیات وجود نداشته است، نادری در پاسخ به این پرسش عنوان کرد: تاکنون گفت‌وگویی با کشورهای دیگر درباره تبادل تجربیات صورت نگرفته؛ در حالی که در چین نیز مواردی مانند آنچه ما در تهران شاهدیم وجود داشت. این حشره 1500 خانواده دارد که هر کشوری به‌گونه خاص خود ظاهر می‌شود و راه‌های مقابله با آن نیز متفاوت است. در اروپا به‌واسطه آب و هوای سرد مقابله با این حشره ساده‌تر است؛ اما در جنوب شرق آسیا این کار به شیوه‌های دیگری صورت می‌گیرد و می‌توانیم از این تجربیات در تهران بهره بگیریم. جای تاسف دارد که درباره معضلی که بیش از یک هفتم شهروندان ایرانی با آن درگیرند با چنین اهمالی برخورد می‌شود.
سفیدبالک یک‌گونه بومی است و قبلا در مزارع کشاورزی دیده شده
محمدحسین بازگیر، رئیس اداره محیط زیست شهر تهران، نیز اظهار داشت، درباره منشأ پیدایش سفیدبالک‌ها و طغیان آن‌ها در تهران نظریه‌های زیادی ارائه و دلایل مختلفی نیز بیان شده است. نکته مشخص این است که شرایط زندگی برای اینگونه در تهران مساعد بوده و حضور گیاه میزبان یعنی درخت توت و گرمای هوا مزید برعلت بوده است. عامل کنترل‌کننده طبیعی یا به عبارت دیگر دشمن این حشره نیز یا حضور ندارد یا به صرف حضور این توان را ندارد که با حجم عظیم سفیدبالک‌ها مقابله کند.
رئیس اداره محیط زیست تهران موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی وزارت جهاد کشاورزی را ازجمله مراکزی معرفی کرد که به شکل تخصصی به موضوع سفیدبالک‌ها پرداخته‌اند و گفت: در این مرکز کارشناسان، اساتید دانشگاه و حشره‌شناسان خبره‌ای مشغول به‌کار بوده و به کار شناسایی آفات مشغولند.
وی با تکذیب این مطلب که سفیدبالک یک‌گونه وارداتی است، بیان کرد: براساس تحقیقات صورت گرفته و اطلاعات اولیه ارائه شده، سفیدبالک یک‌گونه بومی است و پیش‌تر نیز آن را در مزارع کشاورزی شاهد بوده‌ایم.
بازگیر همچنین برخلاف گفته‌های برخی کارشناسان از انتقال اینگونه به خارج از کشور برای پژوهش‌های مقدماتی خبر داد و گفت: بررسی تجربیات مشابه نشان می‌دهد برای کنترل گونه باید دشمن‌های طبیعی را وارد عرصه کنیم، به این معنا که مبارزه بیولوژیک با سفید بالک صورت گیرد. در این راستا دشمن‌ها نیز شناسایی شده و به گونه‌ای از زنبور به نام پاراتوزوئید رسیده‌ایم.
وی در این باره که آیا برنامه‌ای برای تکثیر این زنبور وجود دارد، بیان کرد: تا زمانی که این شکارگرها و زنبورها بررسی‌ها کامل شوند و به مرحله تکثیر برسند به مجموعه‌ای از کارهای کامل‌تر نیاز داریم. در کمیته‌های مشترکی که شکل گرفته و مسئولان در آن حضور داشته‌اند درباره چگونگی مقابله با اینگونه گفت‌وگوهای صورت گرفته است و در نهایت اقدام فیزیکی به عنوان تنها راهکار انتخاب شده است.
بازگیر، شست‌وشوی گیاهان، هرس کردن و جمع‌آوری برگ‌ها را از دیگر مواردی دانست که برای مقابله با سفیدبالک‌ها اعمال می‌شود و گفت: چسباندن نوار زردرنگ برای پایش جمعیت سفیدبالک در مناطق از دیگر اقداماتی است که صورت گرفته.
وی اضافه کرد: اقدامات اجرایی باید بر مبنای فعالیت‌های علمی باشد و در این زمینه اساتید دانشگاه و مراکز علمی می‌توانند نقش موثری ایفا کنند. طغیان اینگونه در شهر تهران یکی از مشکلات روز شهروندان است و توقع این است دانشگاهیان و محققان نیز برای مقابله با سفیدبالک‌ها وارد عمل شوند.
برنامه عملیاتی برای مقابله با سفیدبالک‌ها وجود ندارد
محمد میرزایی، دبیر کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، نیز بیان کرد: گیاهان تهران به مرور زمان با سمومی که برای آن‌ها استفاده می‌شود سازگاری پیدا کرده‌اند.
همچنین به‌واسطه کم‌آبی، این گیاهان درست آبیاری نشده و در کنار آن با کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، آن‌ها فقیر وکم توان شده‌اند. حجم بالای آلایندگی هوا نیز سبب شده است گیاهان شرایط پرفشاری را تحمل کرده و در برابر آفت‌هایی نظیر سفید بالک‌ها نتوانند مقابله درستی داشته باشند.
دبیر کمیته محیط زیست شورای شهر تهران افزود: سفیدبالک‌ها نتیجه این فرآیند به‌هم پیوسته افزایش آلودگی در کنار کم‌آبی هستند. وی درباره برنامه‌های شورای شهر و شهرداری در تابستان سال 96 گفت: برنامه عملیاتی ویژه‌ای برای مقابله با سفیدبالک‌ها وجود ندارد.
منبع: سبزینه
رئیس اداره محیط زیست شهر تهران بیان کرد:
سرمای هوا سفیدبالک ها را از بین نمی‌برد
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی